Dalton op Jonglaren

Elke Daltonschool geeft zijn eigen invulling aan de Daltonprincipes (vrijheid en verantwoordelijkheid, zelfstandigheid, samenwerken, effectiviteit, reflectie en borging) en past het onderwijs aan bij nieuwe ontwikkelingen. Dalton is vooral een praktische manier van werken: kinderen leren om te werken met een taak, plannen het werk, maken keuzes, gaan zelf op zoek naar oplossingen en werken regelmatig samen. 

1. Vrijheid in gebondenheid en verantwoordelijkheid  
 

Vrijheid is noodzakelijk om eigen keuzes te kunnen maken en eigen wegen te vinden.  Door het geven van vrijheid en vertrouwen krijgen kinderen de gelegenheid om het taakwerk zelf te organiseren. Kinderen leren om zelf keuzes te maken en ze ontwikkelen een actieve leerhouding.  We leren de kinderen verantwoordelijkheid te dragen en betrekken hen bij de leerdoelen. Op deze wijze krijgen kinderen inzicht in de leerstof.

Vrijheid betekent echter niet dat alles zomaar kan en mag. Het is een taak van de leerkracht om iedere kind een structuur te bieden om vrijheid binnen grenzen te leren hanteren. De opgegeven leerstof en de eisen die daaraan worden gesteld, de tijdslimiet, de werkafspraken en de schoolregels vormen duidelijke grenzen waarbinnen kinderen hun vrijheid leren gebruiken.

Kinderen krijgen de ruimte om te ontdekken en te experimenteren, maar worden tegelijk ook geconfronteerd met de relatie tussen wat zij doen en wat dat oplevert. Dat is voor kinderen een geleidelijk leerproces, waarin zelfkennis en zelfinschatting een grote rol spelen. Kinderen leren verantwoordelijkheid voor zichzelf en hun omgeving te dragen, wanneer de omgeving ruimte en mogelijkheden biedt. 

2. Zelfstandigheid   

Op ons kindcentrum besteden wij veel aandacht aan de zelfstandigheid van kinderen en aan het zelfstandig leren.  Zo leren wij de kinderen om doelgericht en actief aan een taak of opdracht te werken en zelf beslissingen te nemen. Maar we leren kinderen ook om zelf op zoek te gaan naar oplossingen, om te gaan met uitgestelde aandacht en om hulp te vragen wanneer zij dat nodig hebben. Om later als volwassene goed te kunnen functioneren moet een kind leren beoordelen welke beslissingen hij/zij moet nemen en wat de gevolgen daarvan zijn. De keuzevrijheid dwingt een kind tot het nemen van zelfstandige beslissingen die voor hem effectief en verantwoord zijn.

In de onderbouw kunnen de kinderen zelfstandig activiteiten kiezen via het Digikeuzebord. Zij geven  dan zelf (met hun naamkaartje) aan bij welke activiteit of in welke hoek ze willen spelen. Daarnaast maken wij gebruik van een strippenkaart. Op deze strippenkaart worden de activiteiten aangegeven.

In de groepen 3 t/m 8 werken wij met een taakbrief en/of weekplanning. Op de taakbrief/weekplanning staan de activiteiten (het lesaanbod) en de instructiemomenten beschreven.

3. Samenwerken   

Een daltonkindcentrum is een leefgemeenschap waar kinderen, teamleden en ouders op een natuurlijke en gestructureerde wijze samen leven en werken. Een daltonschool is ook een leeromgeving waar kinderen en leerkrachten iets van en met elkaar leren. Doordat kinderen samen met leerkrachten en medeleerlingen aan hun leertaak werken, leren zij met elkaar om te gaan en leren zij dat zij elkaar kunnen helpen. Het verwerven van kennis en vaardigheden in samenwerking met anderen kan het leren vergemakkelijken. Kinderen leren dat er verschillen bestaan tussen mensen. Ze leren naar elkaar te luisteren en respect te hebben voor elkaar.  

Als kinderen met elkaar samenwerken, ontwikkelen ze sociale vaardigheden en leren ze reflecteren op de manier waarop ze leren, zoals het beoordelen van een eigen inbreng en die van medeleerlingen, het aangaan van een dialoog, het leren omgaan met teleurstellingen en het ervaren van een meeropbrengst uit de samenwerking. Het uiteindelijke doel is democratisch burgerschap.

Binnen ons kindcentrum stimuleren we samenwerken ook door te werken met wisselende maatjes: het maatjessysteem. We stimuleren de maatjes om aan elkaar hulp te vragen wanneer zij tegen een probleem aanlopen, samen op zoek te gaan naar oplossingen en samen te werken aan een opdracht. Daarnaast bieden wij structureel samenwerkingsopdrachten binnen de groep aan en er worden regelmatig groepsdoorbrekende activiteiten georganiseerd. Kinderen uit verschillende groepen voeren dan samen een opdracht uit.                                      

4. Effectiviteit / doelmatigheid   

Effectiviteit en efficiëntie zijn twee belangrijke begrippen in het Daltononderwijs. Helen Parkhurst, de oprichter van het Daltononderwijs, wil het schoolse leren doelmatiger maken.  In ons aanbod proberen wij tijd, kennis en organisatie zo effectief mogelijk in te zetten. Wij zorgen ervoor dat kinderen taken krijgen aangeboden die bij hen passen: een taak op maat.

Hierdoor creëren wij, binnen onze mogelijkheden, voor alle kinderen optimale tijd en mogelijkheden en maken wij tijd om het individuele kind (nog meer) aandacht te kunnen bieden.

Het werken met taken zorgt ervoor dat kinderen vrijheid krijgen om de opdrachten en activiteiten zelf in te plannen en uit te voeren. Wij stellen de instructiemomenten vast en daaromheen krijgen de kinderen ruimte om het werk verder in te delen. Hierbij begeleiden wij ze naar het zo effectief mogelijk inrichten van de onderwijstijd.

5. Reflectie   

Wij leren van en met elkaar. Nadenken over je eigen gedrag en je eigen werk, is op onze Daltonschool belangrijk. De kinderen maken vooraf een inschatting van de moeilijkheidsgraad en de tijd van de opdrachten. Door hierop te reflecteren leren kinderen plannen en om verbanden te leggen. Kinderen reflecteren individueel, samen of met de leerkracht. Dit gebeurt tijdens of aan het eind van een les, dag en/of week. Op deze wijze worden de leerlingen betrokken bij hun eigen onderwijsleerproces. Voor het reflecteren maken wij gebruik van verschillende werkvormen, zoals gesprekken, spelletjes en een portfolio. 

Op andere aspecten van het werken in de klas wordt op een soortgelijke wijze gereflecteerd. Zo wordt geleidelijk de vaardigheid in het zelfstandig werken en het samenwerken opgebouwd.

Het kritisch benaderen van onderwijskundige ontwikkelingen en inzichten is voor ons vanzelfsprekend. Ook de leerkracht reflecteert op zijn/haar onderwijspraktijk en professioneel handelen. Ook op schoolniveau vindt reflectie over de kwaliteit van het Daltononderwijs voortdurend plaats. 

 

Borging

Daltonscholen in Nederland werken samen aan kwalitatief goed Daltononderwijs door allemaal deel te nemen aan planmatige zelfevaluatie en visitatie. De Nederlandse Dalton Vereniging (NDV) waarborgt de Daltonkwaliteit van de scholen door eens per 5 jaar de school te visiteren. Een team van visiteurs bezoekt de school en beoordeelt of de school voldoet aan de kwaliteitseisen van de NDV. Is dit het geval dan volgt over 5 jaar de volgende visitatie, is dit niet het geval dan volgt over 2 jaar een versnelde visitatie en kan de licentie worden opgeheven. De visitatiecommissie geeft de school altijd aanbevelingen om zich verder te ontwikkelingen op basis van de Dalton uitgangspunten. Buiten de school participeren we in het regionetwerk Drenthe om zo ook van elkaar te leren.

De gemaakte Daltonafspraken van ons kindcentrum hebben wij uitgewerkt in een Daltonboek. Als afspraken of de werkwijze verandert, passen wij dit aan in ons Daltonboek.